In Artikel 22(1)(b) van die Maatskappywet No. 71 van 2008 (“die Wet”) word maatskappye verbied om handel te dryf in omstandighede waartydens ’n maatskappy insolvent is. Volgens die bepalings van Artikel 4 van die Wet word die duidelike vereistes uiteengesit vir die behoorlike uitvoer van ’n solvensie- en likiditeitstoets, om vas te stel of ’n maatskappy binne die omvang van Artikel 22(1)(b) uiteengesit.
Dit is egter belangrik dat persone wat as direkteure van ’n maatskappy optree besef dat sou daar nie voldoen word aan die onderskeie vereistes vir die uitvoer van ’n solvensie- en likiditeitstoets in gevolge die Wet nie, die direkteur persoonlik aanspreeklik gehou kan word vir enige skade en/of verliese deur die maatskappy gely (Artikel 77 (3)(e) van die Wet).
Na aanleiding van bogenoemde en in ooreenstemming met die bepalings van die Wet moet ’n solvensie- en likiditeitstoets in die volgende gevalle uitgevoer word:
- in gevalle waar ’n maatskappy finansiële bystand verskaf aan ’n derde party ten einde die verkryging van aandele in die maatskappy (Artikel 44 van die Wet);
- in gevalle waar die maatskappy lenings en enige ander finansiële bystand aan verwante partye maak, insluitend filiaalmaatskappye, houermaatskappye en direkteure van die maatskappy (Artikels 38 en 44 van die Wet);
- in gevalle waar dividende verklaar word en enige ander distribusies aan aandeelhouers (Artikel 46 van die Wet);
- as ’n betaling plaasvind eerder as ’n uitreiking van kapitalisasie-aandele (Artikel 47 van die Wet);
- in gevalle waar die maatskappy transaksies aangaan om sy aandele terug te koop (Artikel 48 van die Wet); en
- in die geval van ’n amalgamasie of samesmelting met ’n ander entiteit (Artikel 113 van die Wet).
Vir die doel van die Wet, bevredig die maatskappy die bepalings van Artikel 4 van die Wet, wanneer:
- die bates van die maatskappy, billik gewaardeer, gelyk is of die laste van die maatskappy, billik gewaardeer, oorskry; en
- die maatskappy sy verpligtinge sal kan nakom, in die gewone verloop van besigheid, vir die periode van 12 maande wat volg op die datum waarop die toets oorweeg is, of in die gevalle van ’n uitkering, in die 12-maande-periode wat verloop vanaf die datum van die uitkering.
Met die uitvoering van ’n solvensie- en likiditeitstoets, moet die volgende inligting in ag geneem word:
- enige finansiële inligting gebaseer op die rekeningkundige rekords van die maatskappy;
- die finansiële inligting gebaseer op die finansiële state van die maatskappy, wat aan die vereiste van Artikel 29 van die Wet voldoen; en
- tensy die Akte van Oprigting van die maatskappy anders bepaal, die voorkeurregte van aandeelhouers wat met likwidasie van die maatskappy voorkeurregte geniet.