Onder watter omstandighede kan ’n privaatmaatskappy en/of beslote korporasie gederegistreer word?

Gedurende die registrasie van ’n maatskappy en/of ’n beslote korporasie verkry daardie entiteit regspersoonlikheid, welke regspersoonlikheid tot ’n einde kom wanneer die direkteure en/of lede die besluit neem om die entiteit te deregistreer.  ’n Maatskappy en/of beslote korporasie kan gederegistreer word in een of meer van die volgende gevalle:

• deur middel van ’n versoek vanaf die direkteure en/of lede van die maatskappy en/of beslote korporasie self of ’n soortgelyke versoek deur ’n derde party in gevalle waar die maatskappy en/of beslote korporasie nie meer handeldrywend is nie, geen bates of laste het nie en daar geen redelike waarskynlikheid bestaan dat die maatskappy en/of beslote korporasie gelikwideer sal word nie;
• deur middel van ’n versoek van die Companies and Intellectual Property Commission (CIPC) in gevalle waar ’n maatskappy en/of beslote korporasie se voorgeskrewe jaarlikse CIPC-opgawes vir twee of meer jare uitstaande is;
• deur middel van ’n versoek van CIPC wanneer hulle vasstel dat dit blyk dat ’n entiteit vir ten minste sewe jaar voorkom om onaktief te wees en waar geen persoon ’n redelike belangstelling gedemonstreer het in die voortgesette bestaan van die maatskappy en/of beslote korporasie nie; en
• in gevalle waar die maatskappy en/of beslote korporasie se registrasie verplaas word na ’n buitelandse jurisdiksie.

In terme van Artikel 33 van die Maatskappywet No. 71 van 2008 (“die Wet”) word daar van alle maatskappye en beslote korporasies vereis om jaarlikse opgawes by CIPC in te dien.  Die doel van die jaarlikse CIPC-opgawe is om te bevestig dat:

• ’n maatskappy en/of beslote korporasie in besigheid is;
• ’n maatskappy en/of beslote korporasie handel dryf; en
• ’n maatskappy en/of beslote korporasie in die nabye toekoms nog in besigheid en handeldrywend gaan wees.

Indien ’n maatskappy en/of beslote korporasie  vir ’n periode van twee of meer jare nalaat  om die voorgeskrewe CIPC-opgawes in te dien, sal CIPC aanvaar dat die maatskappy en/of beslote korporasie onaktief is en die nodige stappe neem om die maatskappy en/of beslote korporasie te deregistreer. Sou dit wel die geval wees, sal die effek van hierdie deregistrasie die volgende wees:

• dat die maatskappy en/of beslote korporasie ontneem word van sy regspersoonlikheid en gevolglik nie meer bindende besigheidstransaksies en -ooreenkomste kan aangaan nie;
• dat die maatskappy en/of beslote korporasie nie meer mag handeldryf in die geregistreerde naam van daardie maatskappy en/of beslote korporasie nie;
• dat die bates van ’n gederegistreerde maatskappy en/of beslote korporasie outomaties aan die staat oorgedra word as bona vacantia;
• dat indien daar bestaande skuld aan krediteure is, hierdie skulde nie uitgewis sal word nie, maar net onafdwingbaar word teen die entiteit;
• dat CIPC die naam van die maatskappy en/of beslote korporasie vanaf die register sal verwyder en die naam beskikbaar sal wees vir toekomstige gebruik; en
• dat enige dagvaarding wat beteken is op ’n gederegistreerde maatskappy en/of beslote korporasie nie afgedwing kan word nie, maar terselfdertyd sal ’n gederegistreerde maatskappy en/of beslote korporasie nie ’n dagvaarding kan uitreik aan ’n debiteur wat versuim om te betaal nie.

In die geval waar CIPC ’n maatskappy en/of beslote korporasie deregistreer soos hierbo genoem, mag enige belanghebbende persoon, insluitende ’n derde party wat ’n direkte of indirekte finansiële belang in die maatskappy en/of beslote korporasie het,  aansoek doen om die deregistrasie om te keer.  Dit is ook moontlik dat daar aansoek gedoen kan word by die hof om CIPC te versoek om die deregistrasie van ’n maatskappy en/of beslote korporasie om te keer.

Wanneer die deregistrasie van die maatskappy en/of beslote korporasie herstel word, verkry die maatskappy en/of beslote korporasie soortgelyke regspersoonlikheid. Enige regte en verpligtinge wat bestaan het voor die deregistrasie van die maatskappy en/of beslote korporasie vestig weer in die maatskappy en/of beslote korporasie.  Die algemene effek is dat die entiteit geag word asof dit glad nie gederegistreer was nie.